De nieuwkomers bij NT2-docent Andrea Stam leren niet alleen de Nederlandse taal. Na 800 uur scholing en 800 uur participatie weten ze heus wel hoe ze iemand moeten feliciteren bij een verjaardag en condoleren bij een begrafenis. Ze weten ook het verschil tussen de groene en blauwe kliko en hoe ze een afspraak kunnen maken bij de huisarts. De cursisten bij inburgeringsschool Edinova in Alkmaar krijgen daar nog een bijzonder schepje bovenop: het Alkmaar Ontzet.
Andrea geeft les aan cursisten die de zogenaamde Z-route volgen, een route voor inburgeringsplichtigen die de taal op een lager niveau krijgen aangeleerd. Het doel is zelfredzaam worden, mee kunnen doen in de Nederlandse samenleving. Examens zijn niet verplicht. Toch is Kennis van de Nederlandse Maatschappij een verplicht onderdeel bij alle leerroutes. In dit onderdeel leren cursisten onder andere over normen en waarden, het onderwijssysteem en de gezondheidszorg, maar ook de Nederlandse geschiedenis. “Het legt toch wel uit waarom Nederland is zoals het is”, vertelt Andrea. “Over hoe we zijn zoals we zijn en waar we vandaan komen. Geschiedenis, ook het Alkmaar Ontzet, is een heel wezenlijk onderdeel van de inburgering.”
Excursie
Het is geen makkelijke opgave om een complex en multi-interpretabel verhaal uit te leggen aan mensen die de taal niet of amper machtig zijn. “Dat is ook best wel lastig. Het is ook zo abstract, niet heel grijpbaar, vooral voor mensen die niet zo lang naar school zijn geweest in bijvoorbeeld hun eigen land.” De jaarlijkse excursie met cursisten die op 8 oktober les hebben kan bijdragen aan de concretisering van het verhaal. “Het Stedelijk Museum is bijvoorbeeld gratis te bezoeken op die dag. En bij de optocht zie je verschillende vlaggen en mensen in kostuums. Daar kun je het dan over hebben.”
Simpel houden
Als ze het verhaal van het Alkmaar Ontzet vertelt, dan moet ze daarin ook keuzes maken. “Dat hele genuanceerd kun je weglaten. Ik houd het echt super simpel. Ik vertel het eigenlijk zo: Nederland was in oorlog met Spanje. Spanje was katholiek. Nederland niet. Die wilde vrij zijn, zelf bepalen welk geloof ze wilde, en daar kwam een belangrijke man: Willem van Oranje. Hij was een rebel en die ging in opstand tegen de Spaanse koning. Alkmaar was de eerste stad die vrij was van de Spanjaarden.” Ondanks het taalniveau snappen de cursisten het wel heel goed, zo merkt Andrea. “Het Alkmaar Ontzet was een geloofsstrijd. Mensen wilden vrij zijn om te kunnen geloven wat ze wilden, en veel van mijn cursisten kunnen zich dat goed voorstellen.” Aan de hand van het Alkmaar Ontzetverhaal maakt Andrea bijvoorbeeld ook duidelijk hoe de wet werkt in Nederland. “Het is helemaal prima of je wel of niet in god gelooft. Niemand kan je die vrijheid ontnemen. Dat heeft de geschiedenis ons wel geleerd!”